Jak masowo hodować muchy w odpowiedni sposób
Dla większości osób muchy to tylko irytujący owad. Wprawdzie są najlepszymi specjalistami od recyklingu w naturze i odgrywają kluczową rolę w naszym ekosystemie, ale nie oznacza to, że bardziej je za to lubimy. Istnieje jednak rynek, na którym muchy zaczynają być postrzegane jako złoto przyszłości. Od momentu wejścia w życie unijnego rozporządzenia 2017/893 w dniu 1 lipca 2017 roku białko owadzie uzyskiwane z siedmiu różnych gatunków owadów, w tym muchy domowej i muchy czarnej (Hermetia illucens), zostało dopuszczone do stosowania w akwakulturze. Muchy te można teraz wykorzystywać do produkcji paszy dla ryb i skorupiaków, co przynosi znaczne korzyści dla środowiska. Muchę czarną powszechnie uważa się za owada o największym potencjale dla tego sektora. A to dopiero początek: Komisja Europejska rozważa możliwość dopuszczenia do stosowania białka owadziego w żywieniu drobiu i innych zwierząt. Według takich organizacji jak FAO (Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa) oraz IPIFF (Międzynarodowa Platforma Owadów Żywieniowych i Paszowych) wykorzystywanie owadów jako źródła białka znacznie przyczyni się do bezpieczeństwa żywnościowego w przyszłości. Ten trend oznacza, że niezbędne jest wprowadzenie lepszych zasad masowej hodowli – tym właśnie zajął się projekt FlyHigh (Insect-plant relationships: insights into biodiversity and new applications). W ramach projektu analizowano słabo zbadane oraz pospolite gatunki much, żeby określić konkretne właściwości ekologiczne, dzięki którym owady te stałyby się idealnymi kandydatami do ich kontrolowanej, sztucznej hodowli i masowej produkcji. W jednym z badań skupiono się na różnorodności genetycznej różnych populacji muchy czarnej na całym świecie. „Po przeanalizowaniu próbek z różnych hodowli komercyjnych i badawczych odkryliśmy zaskakująco dużą dywergencję molekularną w markerach kodu kreskowego DNA mitochondrialnego genu COI. Charakterystyka molekularna hodowlanych much czarnych wykazała odmienne haplotypy niż u much z naturalnych siedlisk. Odkryliśmy też, że kody kreskowe DNA pozwalają na zidentyfikowanie pochodzenia geograficznego badanych much”, wyjaśnia dr Gunilla Ståhls, badaczka z Uniwersytetu w Helsinkach. To odkrycie pozwoliło na stworzenie obszernej biblioteki sekwencji kodów kreskowych DNA much czarnych powiązanych z danymi geograficznymi, dzięki czemu powstała baza informacji dla obecnych i przyszłych programów sztucznej hodowli, selekcji i masowej produkcji. W projekcie FlyHigh zbadano również sposoby na ulepszenie procedur kontrolowanej hodowli, w tym na ustalenie optymalnej temperatury, wilgotności, diety oraz zagęszczenia populacji muchy czarnej i innych gatunków much. Zespół przeanalizował i porównał różne pożywki dla larw i ocenił, jak różne populacje much zachowywały się na tych podłożach. „Dzięki zastosowaniu ulepszonych procedur sztucznej hodowli zaobserwowano zwiększoną aktywność larw, co przekłada się na efektywniejszą i bardziej zrównoważoną produkcję much”, mówi dr Santos Rojo, partner projektu z Uniwersytetu w Alicante. Kolejną ważną częścią projektu było opisanie i scharakteryzowanie wymagań ekologicznych much i ich interakcji z roślinami. „Odkryliśmy, że grupy much z rodziny bzygowatych, które przyjmują bardzo mało pokarmu jako owady dorosłe, można lepiej scharakteryzować biologicznie, jeśli bada się także ich larwy. Zebraliśmy dane taksonomiczne i ekologiczne na temat gatunków much z ekosystemów typu śródziemnomorskiego w Europie i Afryce Południowej, zaobserwowaliśmy nowe rośliny żywicielskie dla tych gatunków, takie jak konkretne rośliny cebulowe (np. lilie) lub sukulenty liściowe, i odkryliśmy, że związek pomiędzy owadami i roślinami różnił się znacznie wśród badanych gatunków – to pokazuje potencjalne wzorce koewolucji owadów i roślin”, wyjaśnia dr Aino Juslén, koordynatorka projektu FlyHigh z Uniwersytetu w Helsinkach. Badacze prowadzili również systematyczne badania wybranych markerów molekularnych w celu określenia różnorodności genetycznej i wzorców filogeograficznych much i ich roślin żywicielskich, a wyniki udokumentowali w wielu publikacjach naukowych. Podsumowując, wyniki projektu pozwolą na prowadzenie bardziej wydajnych hodowli much. Mogą również przyczynić się do opracowania nowych pomysłów na przyszłe wykorzystanie much, pokazując ich ważną rolę w naturalnych ekosystemach.
